آشنایی با سیستم کولر خودرو

سیستم کولر اتومبیل در واقع از مجموعه قطعاتی تشکیل شده است که پس از نصب بر روی اتومبیل، برای فضای داخل کابین تولید برودت دلخواه را می‌نمایند.

کولر اتومبیل با کاهش حرارت و رطوبت داخل کابین به ما کمک می‌نماید تا رانندگی راحت تری داشته و در طول مسیر از آرامش کافی برخوردار باشیم.

قطعات کولر :

کولر خودرو از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به معرفی مختصر هر یک و وظایف آنها می‌پردازیم:

۱-کمپرسور

کمپرسور دستگاه حرکت دهنده گاز مبرد در کولر اتومبیل می‌باشد.

کمپرسور با گرداندن گاز در اجزاء سیستم در واقع شبیه به قلب مجموعه عمل می‌نماید.

همچنین کمپرسور فشار و در نتیجه دمای گاز کم فشار خارج شده از اواپراتور را نیز افزایش می‌دهد.

کمپرسور گاز مبرد را از اواپراتور به داخل کندانسور و سپس به کپسول خشک کننده و مجدداً به داخل اواپراتور سوق می‌دهد.

کمپرسورهایی که در سیستم‌های کولر اتومبیل بکار برده می‌شوند، باید دارای خواصی از قبیل وزن و حجم متناسب با قدرت موتور باشند تا هنگام نصب به راحتی در محل مورد نظر قابل جایگذاری بوده و بار اضافی بر موتور اتومبیل تحمیل ننمایند.

۲-کندانسور

کندانسور یکی از اجزائی است که وظیفه تبادل حرارت را بر عهده دارد.

کندانسور گرمای جذب شده توسط اواپراتور از گاز مبرد داخل سیستم را به هوای محیط خارج از کابین اتومبیل انتقال می‌دهد.

به کندانسور رادیاتور کولر نیز گفته می شود

۳-کپسول خشک کننده

کپسول خشک کننده بعنوان منبع ذخیره گاز مبرد و جاذب رطوبت گاز عمل می‌نماید.

معمولاً این کپسول دارای یک سوئیچ ایمنی می‌باشد تا در مواقعی که فشار گاز از حد تعریف شده کمتر یا بیشتر شود، به طور خودکار جریان برق کمپرسور را قطع ‌نماید.

همچنین بر روی این کپسول شیشه‌ای جهت مشاهده گاز وجود دارد.

شیشه رؤیت به ما این امکان را می‌دهد تا بتوانیم گردش و میزان گاز موجود در سیستم را کنترل نماییم.

در بعضی از خودرو ها این شیشه وجود ندارد

۴-شیر انبساط

شیر انبساط، تعیین کننده میزان صحیح گاز وارد شونده از کندانسور به داخل اواپراتور از طریق یک فیلتر است.

همچنین این قطعه فشار مبرد را بطور ناگهانی کاهش می‌دهد.

هنگامی ‌که کمپرسور شروع به کار می‌نماید، شیر انبساط باز شده و مبرد مایع با عبور از صافی مربوط به ورودی مایع پرفشار ، به گاز پر فشار تبدیل می‌گردد.

زمانی که اواپراتور میزان بیشتری مبرد را طلب می‌نماید، شیر انبساط اجازه می‌دهد تا مبرد کم فشار مورد نیاز به داخل کویل اواپراتور وارد گردد.

شیر انبساط برقرار کننده تعادل میان بار گرما و خنک کنندگی بهینه اواپراتور می‌باشد.

۵-اواپراتور

یکی دیگر از قطعات اصلی سیستم کولر اتومبیل اواپراتور است.

اواپراتور مجموعه‌ای از قطعات است که وظیفه کاهش گرمای هوای کابین اتومبیل را بر عهده دارد.

یکی دیگر از وظایف مهم این قطعه، جذب رطوبت از هوای داخل کابین می‌باشد.

جریان سریع هوای ایجاد شده توسط فن الکتریکی با عبور از سطح کویل اواپراتور، برودت ایجاد شده توسط کویل را از طریق کانال‌ها و دریچه‌های هدایت هوا به داخل کابین اتومبیل انتقال می‌دهد.

عمل ایجاد برودت توسط کویل اواپراتور باعث تقطیر رطوبت ایده‌آل کابین گشته و قطرات آب ایجاد شده از طریق لوله مخصوصی به خارج از کابین اتومبیل منتقل می‌گردد.

سیستم کولر اتومبیل دارای دو سوئیچ کنترلی است که یکی از آنها زمانی که فشار گاز کم یا زیاد باشد، کمپرسور را از مدار خارج نموده و دیگری از ایجاد یخ در داخل محفظه اواپراتور جلوگیری می‌نماید.

عدم کارکرد مناسب هریک از این دو سوئیچ می‌تواند باعث از کار افتادن کل سیستم گردد.

۶-مجموعه لوله و شلنگ

شلنگ ها در سیستم تهویه مطبوع خودرو وظیفه ایجاد ارتباط بین اجزاء مختلف سیستم رابر عهده دارد، به‌گونه‌ای که اجزاء سیستم بتوانند در تمام شرایط کاری، بخوبی انجام وظیفه کنند.

این شلنگ‌ها به دلیل شرایط کاری خاص بایستی مطابق با استانداردهای بین‌المللی نظیرSAE (انجمن خودروسازان امریکا) ساخته شوند.

این اصل مهم را همیشه باید در نظر گرفت که اتصالات می‌بایست به راحتی و به سرعت قابل وصل باشند و در عین حال آب‌بندی خود را در تمام شرایط کاری حفظ کنند.

۷-کلید کنترل فشار

کلید کنترل فشار که معمولاً آن را مانوستات (MANOSTAT) می‌نامند، دارای دو وظیفه مهم می‌باشد:

اول محافظت از اجزاء سیستم در برابر خرابی‌های ناشی از تغییرات فشار

دوم کنترل تغییرات فشار کندانسور.

این سوییچ به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود:

۱-کلید کنترل فشار پایین

۲-کلید کنترل فشار بالا

۳-کلید کنترل فشار سه مرحله

۸-کلید A/C

این قطعه در سیستم کولر خودرو وظیفه خاموش و روشن نمودن کولر را بر عهده دارد که با شکل‌های متفاوت در خودروهای مختلف وجود دارد.

معمولا یک LED وظیفه نمایش حالت روشن یا خاموش این سوئیچ را نمایش می‌دهد.

لازم بذکر است در بعضی از خودروهای روز دنیا این قطعه حذف شده و سیستم تهویه همراه با روشن نمودن خودرو به حالت فعال در می‌آید و فقط دما بایستی تنظیم گردد.

۹-سیم‌کشی کولر

وظیفه انتقال فرمان‌های اجزای مرتبط با مجموعه کولر خودرو و نیز برق‌رسانی به این اجزا بر عهده درخت سیم کولر می‌باشد.

لازم بذکر است در خودرو های جدید معمولا تمام فرامین توسط ECU و بوسیله درخت سیم اصلی خودرو انتقال داده می‌شوند.

۱۰-فن کندانسور

اگر فن کندانسور جلوتر از رادیاتور ماشین نصب شده باشد، در این حالت فن بگونه‌ای نصب می‌شود که هوا را از بیرون مکیده و روی سطح کندانسور می‌‌دمد (وضعیت رانشی).

در صورتیکه فن کندانسور در پشت کندانسور و در مقابل موتور نصب شود، هوا را از روی سطح کندانسور مکیده و به سمت موتور می‌دمد.

شرایط استفاده از فن الکتریکی نسبت به شرایط بکارگیری آنها متفاوت است.

در صورتی‌که یک سوئیچ فشار سه وضعیتی در سیستم وجود داشته باشد فن الکتریکی با افزایش و یا کاهش فشار قطع و وصل خواهد شد، در غیر این‌صورت فن بصورت دائم کار و همراه با استارت سیستم تهویه مطبوع وارد مدار می‌شود.

در بعضی حالات فن کندانسور توسط یک سوئیچ حرارتی (thermistor) کنترل می‌شود.

بدین صورت که با فن موتور همزمان روشن و خاموش می‌شود و در واقع تابعی از شرایط حرارتی موتور است.